صنعت نساجی یکی از قدیمی‌ترین صنایع است و ظرفیت بالایی در اشتغال‌زایی دارد. طبق آمارهای جهانی، صنعت نساجی بیشترین مقدار استفاده از نیروی انسانی را در میان صنایع مختلف دارا است. برای همین است که بسیاری از کشورها با تکیه بر صنعت نساجی و با بهره‌مندی از مزایای این صنعت، توانسته‌اند خود را در مسیر توسعه صنعتی قرار دهند.
تقریبا از اوایل دهه 20 بود که صنعت نساجی در ایران گسترش یافت و موجب شد کشورمان از زمره کشورهای پیشرو در صنعت نساجی شناخته شود. متاسفانه در سال‌های اخیر واردات بی‌رویه و اجناس قاچاق ضربه‌ی مهلکی بر پیکر نیمه جان صنعت نساجی زده‌اند؛ به طوری که طبق آمار منتشر شده طی سال‌های 1370 تا 1396 سهم ارزش افزوده صنعت نساجی از 6.4 درصد به 0.82 درصد کاهش یافته است.
هنگامی که صحبت از صنعت نساجی می‌شود یعنی تمامی صنایعی که در حوزه نساجی فعالیت دارنند مانند بافندگی فرش، ریسندگی پارچه، تولید پوشاک و... که در این مطلب از ایندوفرم به بررسی بازار پوشاک در صنعت نساجی خواهیم پرداخت.
صنعت پوشاک
صنعت پوشاک یکی از صنایعی است که می‌تواند محرکی بسیار قوی برای اقتصاد یک کشور باشد؛ چراکه هنگامی که صنعت پوشاک کشوری رونق یابد می‌تواند مزایای زیادی برای اقتصاد داشته باشد که ما در قسمت به چند مورد آن رسیدگی می‌کنیم.
استفاده بالا از نیروی انسانی
یکی از مزایای بسیار خوب صنعت پوشاک استفاده بسیار زیاد از نیروی انسانی است و هنگامی که کشوری صنعت نساجی پررونقی داشته باشد نرخ بیکاری آن کشور کاهش می‌یابد.
آسانی یادگیری صنعت پوشاک برای نیروهای تازه وارد
تمامی مشاغل صنعت پوشاک از جمله مشاغلی‌اند که نیروی کار تازه وارد به سرعت می‌تواند آن را فراگیرد و نسبت به صنایع دیگر آموزش کار به نیروی مبتدی در صنعت پوشاک بسیار راحت‌تر خواهد بود.
ارزش افزوده بالا
بیشترین ارزش افزوده بر کالا از صنعت نساجی بدست می‌آید. پس با گسترش صنعت نساجی، کشور از پیشرفت اقتصادی بهره‌مند می‌شود.
تناسب لباس تولیدی با فرهنگ کشور
هنگامی که صنعت پوشاک یک کشور گسترش یابد، لباسهای تولید شده بر اساس آداب و رسوم و فرهنگ آن کشور تولید می‌شوند. همانطور که می‌دانید کشور عزیزمان ایران در جهان دارای یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌ها است؛ حال اگر لباس تولید شده توسط طراحان ایرانی طراحی شود، مردم کشور لباسی بر تن می‌کنند که با آداب و رسوم کشور تناسب دارد. از سوی دیگر با صادرات پوشاک ایرانی به نقاط مختلف دنیا می‌توانیم فرهنگ غنی خود را به دنیا بشناسانیم. لباس ایرانی برازنده مردم ایران است؛ پس با حمایت خود از صنعت پوشاک داخلی می‌توانید به بهبود وضعیت بازار صنعت نساجی و پوشاک ایران کمک شایانی کنید.
وضعیت بازار صنعت نساجی و پوشاک ایران چگونه است؟
متاسفانه وضعیت بازار صنعت نساجی و پوشاک ایران درسال‌های اخیر با رکود شدیدی روبرو شده و هر روز با مشکلات بسیار زیادی دست و پنجه نرم می‌کند؛ به طوری که طبق نظر اکثر کارشناسان وضعیت بازار صنعت نساجی پوشاک ایران به فراموشی سپرده شده‌است. این بی‌مهری‌ها در حالی به صنعت نساجی شده‌است که صنعت پوشاک یکی از صنایع پیشران اقتصاد در جهان است. در ایران و اواخر دهه 70، صنعتگران متوجه سوددهی بالای صنعت پوشاک شدند.
در ابتدای دهه 70 کیفیت بالای تولیدات ایرانی باعث شد پوشاک ایرانی در بازارهای جهانی مشتریان خوبی کسب کنند؛ اما کم توجهی به صنعت پوشاک باعث شد که این صنعت به تدریج رونق خود را در بازار جهانی از دست بدهد. به اعتقاد کارشناسان مختلف وضعیت بازار نساجی پوشاک ایران بخاطر سیاست‌‌‌های غلط و کم‌‌توجهی، در سراشیبی قرار گرفته و متاسفانه رقابت را به تولید کنندگان خارجی باخته است.
مهم‌ترین تهدیدات بازار صنعت پوشاک
در حال حاضر موانع و مشکلات زیادی صنعت پوشاک ایران را تهدید می‌کنند که با برطرف کردن آن‌ها می‌توان بسیاری از مشکلات این صنعت را برطرف کرد.
1. بالا بودن هزینه‌های تولید
بالا بودن هزینه تولید لباس ایرانی موجب گشته است که بازار لباسهای وارداتی رونق بیشتری پیدا کنند. هرچند که کیفیت لباسهای ایرانی بیشتر است اما قیمت نسبتا بالا باعث شده ایرانیان استقبال زیادی از لباسهای ایرانی نداشته باشند.
2. عدم توسعه و نوسازی صنعت نساجی
متاسفانه بازار صنعت نساجی و پوشاک ایران در وضعیت مناسبی قرار ندارد؛ چراکه توجهی به نوسازی کارخانجات نساجی از سوی سازمان‌های مربوطه نمی‌شود و همین امر موجب می‌شود تا پارچه‌ها و لباسهای تولید داخل نتوانند از نظر فروش با تولیدکنندگان خارجی رقابت کنند.
3. محدودیت‌های فرهنگی و اجتماعی در طراحی صنعت پوشاک
طراحان ایرانی برای طراحی لباسهای تولید شده در صنعت پوشاک با محدودیت‌های بسیاری روبه‌رو هستند و همین امر موجب شده است که نتوانند پوشاک خود را مطابق مدل های جهانی طراحی و تولید کنند و بخشی از بازار فروش و سلایق را از دست می‌دهند.
4. عدم دسترسی آسان به مواد اولیه
متاسفانه تحریم‌های شدید تحمیل شده به کشورمان، بازار نساجی را علاوه بر کاهش سهم میزان صادرات صنعت پوشاک ایران در بازار‌ی جهانی، از دسترسی به مواد اولیه با کیفیت جهانی نیز محدود کرده است.
معمولا تولید کنندگان ایرانی برای تامین مواد اولیه خود مجبور هستند از واسطه‌ها خرید نمایند و امکان خرید مستقیم از کمپانی‌های تولید کننده مواد اولیه خارجی تقریبا غیرممکن شده است. همین امر سبب شده مواد اولیه با کیفیت پایین‌تر و قیمت بالاتری به دست تولیدکنندگان ایرانی برسد و در نتیجه در قیمت پایانی اجناس و میزان فروش و جذب مشتری آن‌ها تاثیر بگذارد.
5. واردات بی رویه لباس قاچاق
متاسفانه نظارت ضعیف بر قاچاق لباسهای خارجی موجب شده‌است تا لباسهای بی‌کیفیت با قیمت‌هایی بسیار پایین تر از نمونه‌های ایرانی وارد کشورمان شود. همین امر کافی است تا استقبال ایرانیان از صنعت لباس ایرانی کم باشد و تولیدکنندگان پوشاک ما در رقابت با این اجناس دچار بحران شوند.
جایگاه ایران در صنعت نساجی جهانی کجاست؟
حدودا 50 کشور در زمینه صنعت نساجی، صادرات بالاتر از یک میلیارد دلار دارند. اما متاسفانه کشور ایران در میان این پنجاه کشور جایگاهی ندارد. در ایران پتانسیل بالایی در صنعت نساجی وجود دارد اما متاسفانه از یک سو بخاطر تحریم‌های شدید و بی سابقه صنعت نساجی با موانع خارجی رو به رو شده‌است و از سوی دیگر نداشتن برنامه‌ریزی مناسب برای گسترش صنعت نساجی از سوی مدیران موجب شده صنعت نساجی سوددهی مناسب و کافی نداشته باشد. البته کارشناسان معتقدند با حمایت مناسب دولت از بازار نساجی، بازار صنعت نساجی و پوشاک ایران پتانسیل صادرات بیش از 12 میلیارد دلار را نیز دارد.
مصرف سالانه محصولات صنعت نساجی کشور، رقمی نزدیک 20 میلیارد دلار تخمین زده شده‌است. با توجه به این آمار، بازار نساجی ایران بازار دارای حجم معاملاتی مناسبی است که با برنامه‌ریزی راهبردی و حمایت مناسب، می‌توان سالیانه از خروج حدود 10 میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری کرد. طبق آمار منتشر شده صنعت نساجی سومین صنعت استراتژیک ایران است؛ همین آمار نشان‌دهنده اهمیت بالای نساجی در برنامه‌ریزی‌های کلان کشور می‌باشد.
وظیفه ما در برابر تولیدکنندگان صنعت نساجی و پوشاک چیست؟
همانطور که پیش‌تر گفته شد، صنعت نساجی یکی از محرک‌های خوب اقتصاد هر کشور است. متاسفانه در حال حاضر وضعیت بازار صنعت نساجی و پوشاک ایران در مقایسه به پتانسیل‌های وجود، در وضعیت مناسبی به سر نمی‌برد. واردات بی رویه، عدم برنامه‌ریزی مناسب برای حمایت از تولیدکنندگان، تحریم‌های بی‌سابقه، بالا بودن هزینه تولید، محدودیت‌های زیاد در طراحی و... موجب شده است صنعت پوشاک ایران جایگاه جهانی خود را از دست بدهد.
ما ایرانیان با حمایت از پوشاک ایرانی و استقبال از تولیدات داخلی می‌توانیم خونی تازه به صنعت نساجی تزریق کنیم. توجه کنید که طراحان ایرانی هستند می‌توانند که مطابق با فرهنگ غنی کشورمان لباس مناسب طراحی نمایند و همچنین با حمایت از بازار نساجی می‌شود سالانه از خروج 10 میلیارد دلار جلوگیری کرد و به اقتصاد کشور کمک بسیار زیادی کرد.
